Na forum „Kości zostały rzucone” uruchamiamy format, którego zwykle brakuje w dyskusjach o drożejącej technologii: „RAM pod lupą” – AMA z ekspertami. Bez PR-u i bez udawania, że „tak po prostu jest”. Skoro ceny pamięci RAM potrafią rosnąć szybciej niż sensowne wynagrodzenia, a nowe laptopy i komputery potrafią drożeć lub tanieć „na papierze” przez cięcia w specyfikacji, warto rozebrać to zjawisko na czynniki pierwsze – z perspektywy rynku IT i zwykłych ludzi.
W tle nie ma jednej magicznej przyczyny. Jest za to splot decyzji producentów, przesunięć popytu (AI, chmura), ograniczeń mocy produkcyjnych oraz tego, jak działa kontraktowy rynek DRAM. I właśnie o to będziemy pytać w AMA: kto naprawdę steruje dostępnością pamięci, czemu „zwykły” RAM przegrywa z HBM i serwerami oraz jakie są realne strategie, gdy budżet nie rośnie, a koszty sprzętu – tak.
O co właściwie chodzi
RAM (DRAM) to rynek cykliczny: okresy nadpodaży i spadków cen przeplatają się z okresami niedoborów i podwyżek. Problem w tym, że obecna faza wzrostowa jest mocno powiązana z boomem na AI i infrastrukturę centrów danych – a to zmienia priorytety producentów pamięci. TrendForce wskazuje, że najwięksi dostawcy alokują moce wytwórcze przede wszystkim pod serwerowe DRAM i HBM, co „wypycha” segment konsumencki (PC, mobile, consumer) i podbija ceny, zwłaszcza produktów wytwarzanych w starszych procesach („legacy”). (trendforce.com)
W praktyce oznacza to, że nawet jeśli sprzedaż PC nie eksploduje, ceny pamięci mogą rosnąć z powodu ograniczonej podaży i innego, bardziej rentownego klienta po drugiej stronie stołu. TrendForce prognozował na 4. kwartał 2025 wzrosty cen konwencjonalnej DRAM rzędu 8–13% kwartał do kwartału (a z HBM łącznie 13–18%), napędzane właśnie strukturą podaży i popytu. (trendforce.com)
Drugim elementem jest rosnąca rola HBM (High Bandwidth Memory) – pamięci „specjalnej” dla akceleratorów AI. To nie jest tylko kolejny produkt w portfolio: to produkt o wysokiej marży, trudniejszy technologicznie, który konkuruje o zasoby (linie, pakowanie, testy, inżynierów). TrendForce już wcześniej opisywał, że wzrost udziału HBM podbija średnie ceny i przychody sektora DRAM oraz zwiększa presję kosztową na kupujących pamięć. (trendforce.com)
Do tego dochodzi mechanika zakupów: duża część rynku DRAM opiera się na cenach kontraktowych (ustalanych w umowach B2B), które potem z opóźnieniem „przeciekają” do cen detalicznych. Gdy kontrakty idą w górę, użytkownik końcowy czuje to w gotowych komputerach, w aktualizacjach konfiguracji oraz w cenach zestawów RAM w sklepach.
W AMA będziemy więc rozdzielać trzy warstwy: (1) co dzieje się w fabrykach i łańcuchu dostaw, (2) jak wygląda popyt na pamięć w serwerach/AI vs. PC, (3) w jaki sposób te zmiany przekładają się na decyzje producentów laptopów, płyt głównych i gotowych zestawów.
Społeczne i praktyczne konsekwencje
Drożejący RAM to nie tylko „droższa część komputera”. To zmiana zachowań użytkowników: wydłużanie życia sprzętu, kupowanie „na styk”, odkładanie modernizacji i – co widać szczególnie u studentów – podejmowanie decyzji edukacyjnych i zawodowych na bazie tego, czy „da się dociągnąć semestr” na starym laptopie.
Dla studentów i osób uczących się zdalnie kluczowe jest to, że współczesne środowiska (przeglądarki, komunikatory, IDE, narzędzia do analizy danych) są pamięciożerne. Gdy ceny pamięci rosną, rośnie odsetek osób, które zostają przy 8 GB „bo taniej”, a potem płacą czasem: swap, spadki wydajności, losowe lagi w zajęciach online, dłuższe kompilacje.
Dla graczy konsekwencja jest brutalnie prosta: modernizacja staje się selekcją „co przyniesie FPS”, a RAM przegrywa w tej konkurencji z GPU i CPU. To rodzi sprzętowe kompromisy: ludzie kupują mocną kartę, ale zostają na zbyt małej ilości RAM, co odbija się w nowszych grach (doczytywanie, stuttering, spadki w scenach z dużą liczbą assetów). A jeśli ceny rosną w całym ekosystemie, producenci gotowych PC mogą „ratować” cenę bazową przez okrajanie konfiguracji pamięci.
Dla profesjonalistów (grafika, montaż, programowanie, analityka) problem jest mniej widoczny w dyskusjach, bo „przecież firma kupi”. Tyle że w wielu branżach rośnie segment samozatrudnionych i małych firm, które finansują sprzęt z własnej kieszeni. Drożejący RAM to realne przesunięcie kosztów wejścia: mniej osób buduje stacje robocze lokalnie, częściej pojawia się wynajem mocy w chmurze (z kolei to stały koszt miesięczny).
Jest jeszcze cicha konsekwencja: nierówność cyfrowa. Gdy pamięć i koszty sprzętu rosną, „wystarczająco dobry komputer” staje się dobrem rzadszym, a różnica między tymi, którzy mogą kupić 32–64 GB RAM, a tymi, którzy nie mogą, przekłada się na komfort nauki, pracy i możliwości rozwoju.
Kto traci, kto zyskuje
Zyskują przede wszystkim ci, którzy sprzedają pamięć w segmentach o najwyższej marży i najsilniejszym popycie: HBM i serwerowe DRAM. Reuters cytował oczekiwania SK hynix dotyczące bardzo szybkiego wzrostu rynku pamięci dla AI (HBM), co pokazuje, dlaczego firmy ciągną moce produkcyjne w stronę centrów danych. (reuters.com)
Tracą konsumenci i segment PC/mobile, bo są „mniej priorytetowi”. TrendForce wprost opisuje zjawisko crowding-out: alokowanie nowocześniejszych mocy wytwórczych pod serwery i HBM ogranicza dostępność dla zastosowań konsumenckich. (trendforce.com)
Tracą też producenci gotowych komputerów, ale w specyficzny sposób: nie zawsze przez spadek popytu, tylko przez presję na konfiguracje i ceny. Gdy komponent drożeje, firma ma trzy wyjścia: (1) podnieść cenę, (2) obniżyć specyfikację (np. mniej RAM, wolniejsza pamięć, single-channel), (3) zmniejszyć własną marżę. Najczęściej dzieje się miks – a użytkownik dostaje produkt „podobnie nazwany”, ale faktycznie gorszy.
Zyskuje rynek wtórny i serwisy modernizacyjne. W okresach drożyzny rośnie opłacalność napraw i doposażania starszych platform, bo różnica między „kup nowy” a „dołóż RAM” staje się większa. Jednocześnie rośnie ryzyko: większy popyt na używki to więcej ofert niejasnego pochodzenia i więcej modułów po przejściach.
W AMA chcemy też nazwać grupę, o której mało się mówi: osoby z platformami „na granicy kompatybilności”. Jeśli rynek przesuwa się w stronę DDR5, a starsze generacje stają się niszowe, mogą pojawić się paradoksy cenowe – niektóre „stare” kości potrafią drożeć, bo podaż się kurczy szybciej niż popyt. TrendForce sygnalizuje, że w 4Q25 mocniejsze podwyżki dotyczyć mogą produktów wytwarzanych w starszych procesach („legacy process products”). (trendforce.com)
Jak ludzie próbują sobie radzić
W dyskusjach o drożejącej technologii często pojawia się narracja: „kup lepiej płatną pracę” albo „nie bądź biedny”. AMA ma być antidotum – zbieramy strategie, które są realne, choć nieidealne.
-
Modernizacja selektywna: dołożenie RAM dopiero wtedy, gdy realnie brakuje (monitoring zużycia pamięci w systemie, testy w typowych zadaniach), zamiast „na zapas”.
-
Optymalizacja konfiguracji: priorytet dla dual-channel tam, gdzie ma to znaczenie; unikanie mieszania losowych modułów; wybór pojemności, która ogranicza swap (często bardziej odczuwalne niż +200 MHz).
-
Rynek wtórny, ale z procedurą: sprawdzanie numerów partii, testy memtest, rozsądne źródła, krótka „kwarantanna” sprzętu po zakupie. Taniej, ale wymagająco.
-
Wydłużanie życia platformy: zamiast wymiany całej płyty/CPU, dołożenie RAM i ewentualnie SSD – w wielu zastosowaniach daje największy „komfort per zł”.
-
Chmura jako proteza: zdalne środowisko do kompilacji, renderingu czy uczenia modeli – opłaca się czasem jako koszt projektu, ale bywa pułapką stałych opłat.
Jednocześnie nie ma co udawać: te strategie są „zarządzaniem stratą”. Gdy ceny pamięci idą w górę, użytkownik najczęściej płaci jednym z trzech zasobów: pieniędzmi, czasem albo komfortem.
W AMA będziemy pytać ekspertów także o to, co zwykle jest przemilczane: jak producenci laptopów i gotowych PC „tnieją” konfiguracje, jakie są typowe pułapki (lutowany RAM, jeden slot, brak możliwości rozbudowy) i co z tego wynika dla konsumenta w horyzoncie 3–5 lat.
Co może wydarzyć się dalej
Najuczciwsza odpowiedź brzmi: rynek pamięci nie jest przewidywalny w prosty sposób, bo zderza się tu cykliczność podaży z falami popytu i polityką inwestycyjną producentów. Da się jednak zarysować scenariusze, opierając się na tym, co mówią analizy branżowe – bez udawania, że znamy przyszłość.
Scenariusz 1: utrzymanie presji cenowej. Jeśli popyt na serwerowe DRAM i HBM będzie nadal wysoki, a moce produkcyjne będą nadal priorytetyzowane pod centra danych, segment konsumencki może pozostać „drugim wyborem”. TrendForce prognozował wzrosty cen DRAM w 4Q25 i opisywał mechanizm wypychania zastosowań PC/mobile przez serwery/HBM. (trendforce.com)
Scenariusz 2: korekta i chwilowa ulga. W cyklach pamięci zdarzają się momenty, gdy OEM-y ograniczają zamówienia, czyszczą magazyny i ceny na chwilę hamują. W 2025 TrendForce notował spadek przychodów DRAM w 1Q25 w związku z korektą zapasów i spadkami cen kontraktowych w „konwencjonalnej” DRAM, a potem spodziewał się odbicia w kolejnym kwartale. To przypomina, że krótkie okna „mniej źle” mogą się pojawiać, ale nie muszą być trwałe. (techpowerup.com)
Scenariusz 3: jeszcze większe rozwarstwienie rynku. AI może podbić znaczenie wyspecjalizowanych pamięci (HBM) kosztem „zwykłych” segmentów, a to prowadzi do sytuacji, w której jedna część rynku ma chronicznie lepszą dostępność i inną dynamikę cen niż druga. Reuters przytaczał prognozy silnego wzrostu rynku HBM do 2030, co sugeruje, że presja ze strony AI nie jest chwilową modą jednego sezonu. (reuters.com)
W mediach pojawiają się też ostrzejsze tezy o „kryzysie RAM” i przerzucaniu zasobów na AI w skali, która uderza w konsumentów. Takie narracje bywają nośne, ale warto je weryfikować przez pryzmat danych kontraktowych i raportów branżowych, bo pojedyncze obserwacje ze sklepów nie zawsze oddają globalny obraz. (theverge.com)
W AMA będziemy zbierać od ekspertów nie tylko prognozy, ale i „sygnały ostrzegawcze”: co obserwować (kontrakty, komunikaty producentów, trendy w serwerach, poziom zapasów OEM), żeby rozumieć, czy jesteśmy w fazie przyspieszenia, czy hamowania cyklu cen pamięci.
Podsumowanie
„RAM pod lupą” – AMA z ekspertami ma być miejscem, gdzie drożejący RAM przestaje być memem, a staje się zrozumiałym zjawiskiem ekonomiczno-technologicznym. W uproszczeniu: gdy producenci pamięci widzą, że AI i centra danych płacą lepiej i biorą więcej, segment konsumencki dostaje mniej podaży i gorszą pozycję negocjacyjną. TrendForce opisuje wzrosty cen i przesunięcie mocy w stronę serwerów i HBM, a to jest rdzeń całej układanki. (trendforce.com)
Dla użytkowników oznacza to konkret: presję na budżety, sprzętowe kompromisy, wzrost znaczenia rynku wtórnego i rosnące ryzyko, że kupimy komputer „na teraz”, który za rok okaże się zbyt ciasny pamięciowo. W AMA chcemy wspólnie z ekspertami przełożyć wykresy i raporty na decyzje dnia codziennego – bez obiecywania cudów.
Artykuł ma charakter informacyjno-analityczny i nie stanowi porady inwestycyjnej ani zakupowej.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Czemu drożejący RAM ma związek z AI, skoro ja tylko gram lub studiuję?
Bo producenci pamięci mogą kierować moce wytwórcze tam, gdzie marże i popyt są najwyższe. Raporty TrendForce wskazują, że priorytet mają serwerowe DRAM i HBM, co ogranicza podaż dla PC i elektroniki konsumenckiej. (trendforce.com)
Czy ceny pamięci RAM będą dalej rosnąć w 2026 roku?
Nikt nie ma pewności, bo rynek DRAM jest cykliczny. Są przesłanki o utrzymującej się presji popytu na HBM/serwery (w tym prognozy wzrostu rynku HBM), ale krótkoterminowe korekty zapasów potrafią chwilowo zmieniać trend. (reuters.com)
Czy bardziej opłaca się dołożyć RAM, czy wymienić komputer?
Zależy od platformy i zastosowań. Przy drożejących komponentach dołożenie RAM bywa najbardziej „efektywną” poprawą komfortu, ale ograniczeniem może być lutowany RAM, brak slotów lub nietypowe konfiguracje w laptopach.
Dlaczego czasem „stary” RAM (np. do starszych platform) też drożeje?
Gdy produkcja przesuwa się na nowsze generacje i bardziej rentowne segmenty, podaż starszych rozwiązań może maleć szybciej niż popyt. TrendForce wskazuje, że produkty z „legacy process” mogą doświadczać bardziej wyraźnych podwyżek w określonych okresach. (trendforce.com)
Co w AMA „RAM pod lupą” będzie uznane za twarde dane, a co za opinie?
Twarde dane to przede wszystkim raporty branżowe (np. TrendForce) i wyniki/komunikaty firm, a opinie to interpretacje ekspertów oparte na doświadczeniu rynkowym. Jeśli pojawią się sprzeczne prognozy, będziemy je wyraźnie oznaczać i nie „dopiekać” wniosków na siłę.